Verhoogde PFAS-waarden aangetroffen in rioolwater Vlieland

In de rioolwaterzuiveringsinstallatie op Vlieland zijn verhoogde PFAS-waarden gemeten. PFAS zijn schadelijke stoffen die moeilijk afbreekbaar zijn en overal in het milieu kunnen terechtkomen. De gemeente Vlieland onderzoekt samen met Wetterskip Fryslân en de FUMO waar deze vervuiling vandaan komt.

Wat is PFAS en waarom is het een probleem?

PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) zijn chemische stoffen die niet in de natuur voorkomen en heel langzaam afbreken. Ze zitten in veel producten zoals blusschuim, antiaanbakpannen, waterafstotende sprays en voedselverpakkingen. Omdat PFAS zich opstapelt in het milieu en in ons lichaam, kunnen hoge concentraties schadelijk zijn. Daarom worden er steeds strengere regels voor deze stoffen ingevoerd.

Wat is er gevonden op Vlieland?

Sinds een jaar doet Wetterskip Fryslân projectmatig onderzoek op alle rioolwaterzuiveringen in Friesland richting PFAS en soortgelijke stoffen. In drie Friese gemeenten, waaronder Vlieland, zijn afwijkende hoge PFAS-waarden aangetroffen.

Hoe wordt de bron van PFAS opgespoord?

Om te achterhalen waar de PFAS-verontreiniging vandaan komt, zijn in november 2024 drie rioolgemalen van het Wetterskip op Vlieland bemonsterd. In januari 2025 zijn de meetresultaten bekend gemaakt aan de gemeente Vlieland. Op alle drie de locaties zijn hoge PFAS-waarden gemeten. Het onderzoek gaat verder met:

  • Nieuwe metingen bij dezelfde drie rioolgemalen.
  • Extra metingen bij acht gemeentelijke rioolputten.
  • Gesprekken met bedrijven en organisaties die mogelijk PFAS hebben gebruikt.
  • Naast de rioolmetingen heeft de gemeente op 29 januari 2025 op vijf locaties het oppervlaktewater laten bemonsteren. De uitslagen hiervan volgen nog.

Omdat PFAS jarenlang in de bodem en het water kan blijven zitten, kan de vervuiling afkomstig zijn van zowel een actieve als van een historische bron. 

Wat gebeurt er met het rioolwater?

Het rioolstelsel op Vlieland is een gesloten systeem. Het water wordt na zuivering geloosd in de Waddenzee, waar de PFAS sterk verdund raken. De GGD geeft op dit moment geen waarschuwingen, omdat er geen directe risico’s zijn voor de volksgezondheid. 

Wat betekent dit voor inwoners en toeristen?

Er is geen gevaar voor de gezondheid van inwoners, toeristen of dieren op Vlieland omdat die niet met het rioolwater in aanraking komen. Maar de gemeente en betrokken instanties nemen de situatie serieus en blijven werken aan het opsporen en verminderen van de PFAS-vervuiling.

Voor wat betreft het drinkwater op Vlieland: waterbedrijf Vitens controleert regelmatig de waterkwaliteit van het drinkwater. Dat is schoon en gezond en voldoet aan de gezondheidsnormen, zoals gehanteerd door het RIVM voor PFAS

Heeft u vragen?

  • Op onze website staat een pagina met vragen en antwoorden over dit onderwerp.
  • Voor gezondheidsvragen: GGD Fryslân (088 22 99 222)
  • Voor vragen over drinkwater: Vitens (0800 0359)
  • Voor vragen over rioolwaterzuivering: Wetterskip Fryslân (058 292 2222)

Gezamenlijk persbericht FUMO

De FUMO, die verder onderzoek doet naar de herkomst van de verontreinigingen, heeft gezamenlijk met het Wetterskip en de drie gemeenten waar afwijkende, verhoogde PFAS-waarden zijn aangetroffen in de rioolwaterzuiveringsinstallaties, namelijk Heerenveen, Súdwest-Fryslân en Vlieland, op 13 februari 2025 een persbericht uitgegeven. Zie hiervoor de website van de FUMO.